Guitar Gear 101: Sự khác biệt giữa Overdrive, Distortion và Fuzz là gì?



Bài viết hơi dài khuyến khích đọc vài giờ ăn.
Những cây đàn guitar điện đầu tiên được thiết kế để có âm thanh clean trong trẻo và tươi sáng. Những nghệ sĩ guitar điện tiên phong như Charlie Christian chơi trong các dàn nhạc jazz lớn và sử dụng amp ( bộ khuếch đại âm thanh) để chơi độc tấu theo phong cách của những người chơi saxophone và trumpet. Cho đến ngày nay, hầu hết những người chơi nhạc jazz thích âm thanh khá trong trẻo từ cây đàn guitar điện của họ. Nhưng những người chơi nhạc blues và rock lại có quan điểm khác. Bắt đầu từ những năm 1950, những người chơi các thể loại đó sẽ tăng âm lượng của amp guitar lên mức tối đa. Điều này giúp tăng mức overdrive gain các bóng đèn chân không tube trong các amp. Nó tạo ra mức độ bão hòa mạnh mẽ nhanh chóng được cả người chơi và khán giả yêu thích. Và do đó, thuật ngữ overdrive đã ra đời.
# Sự khác biệt giữa Overdrive, Distortion và Fuzz là gì?
Khi những người chơi guitar điện ngày nay tìm kiếm âm thanh thô, bão hòa mạnh, họ tìm kiếm một trong ba phương pháp sau: overdrive, distortion và fuzz. Tất cả các thuật ngữ này đều có phần đồng nghĩa, vì tất cả chúng đều tạo ra âm thanh thông qua việc clipping âm thanh ( độ méo tiếng) trong đó các tần số cực đại bị cắt khỏi bảng âm bội ( harmonic) và các tần số còn lại được nhấn mạnh quá mức, tạo ra sự bão hòa âm bội. Để cho dễ hình dung, tín hiệu guitar là một đường thẳng khi ở ngưỡng cực đại nhưng nếu chúng ta làm cho tín hiệu nhô cao hơn đường thằng, vượt qua ngưỡng cực đại, chúng ta sẽ có độ méo tiếng.
Có những sự khác biệt tinh tế giúp chúng trở nên khác biệt. Theo nghĩa chung:
- Overdrive là âm thanh tạo ra bởi một bộ amp đèn tube được đẩy đến giới hạn hoạt động của nó. Âm thanh overdrive tinh khiết nhất đến từ một bộ khuếch đại đèn tube được đẩy đến mức tối đa, nhưng vì nhiều người chơi không muốn làm nổ tung tai khán giả của mình bằng âm lượng quá lớn, nên họ sử dụng bàn đạp hiệu ứng pedal để tạo ra overdrive.
- Distortion đề cập đến hiệu ứng tổng thể của việc thay đổi tín hiệu âm thanh để làm cho nó thô hơn, với độ bão hòa hài hòa lớn hơn, âm bội rõ hơn và duy trì lâu hơn so với tín hiệu sạch. Một bộ khuếch đại tube overdrive tạo ra độ méo tiếng, nhưng trong thế giới của pedal hiệu ứng, pedal distortion có xu hướng mạnh hơn một chút so với pedal overdrive.
- Fuzz là một loại distortion đặc biệt, trong đó các âm bội hài hòa chiếm ưu thế trong toàn bộ âm thanh. Âm fuzz có xu hướng nhấn mạnh các tần số cao và đôi khi có thể cắt mất các tần số trung bình. Điều này khiến âm fuzz khó nghe hơn trong bản phối dày đặc—nhưng độ bão hòa là không thể phủ nhận.
Cách ban đầu và—đối với nhiều người chơi—vẫn được ưa chuộng để có được overdrive là từ amp của bạn. Điều này có nghĩa là vặn nó lên mức to nhất có thể hoặc nếu amp của bạn có nút điều khiển volume chính—vặn nút “gain” của bạn lên nhưng để volume ở mức khá thấp.
Có hai nhóm amp chính cung cấp khả năng overdrive cổ điển:
- Overdrive theo phong cách Anh . Bao gồm một loại amply chủ yếu được sản xuất tại Anh và có xu hướng chạy trên đèn tube công suất EL-34 hoặc EL-84. Các thương hiệu amply Anh nổi tiếng nhất là Marshall và Vox, và mỗi kiểu amply đều tạo ra dạng overdrive riêng biệt. Orange là một thương hiệu Anh khác nằm trong cùng lĩnh vực âm thanh với Vox và Marshall. Một số nghệ sĩ tạo ra âm thanh overdrive theo phong cách Anh nổi tiếng nhất bao gồm Led Zeppelin và Queen, nhưng rất nhiều nghệ sĩ Mỹ như Slash (người dùng Marshall) và Peter Buck của REM (người dùng Vox) cũng được nhận dạng về mặt âm thanh bằng những chiếc amply này.
- Overdrive theo phong cách Mỹ . Những amp này, thường dựa trên bóng đèn tube công suất 6L6 hoặc 6V6, có mạch điện bắt nguồn từ các amp Fender như Twin hoặc Princeton hoặc Deluxe. Nhưng bản thân Fender không nổi tiếng về overdrive. Thay vào đó, chính thế hệ thương hiệu tiếp theo, như Mesa/Boogie và Dumble, đã tạo ra âm thanh overdrive “Mỹ” đặc trưng. (Hãy nghĩ đến Metallica, Foo Fighters và Santana.)
# Pedal Overdrive nào tốt nhất?
Ngày nay, hầu hết người chơi guitar đều có được overdrive từ pedal. Có hàng trăm, nếu không muốn nói là hàng nghìn, pedal overdrive đã xuất hiện trên thị trường trong nhiều năm, nhưng một số mẫu nổi bật bao gồm:
- Ibanez TS808 Tube Screamer . Thực sự là pedal overdrive mang tính biểu tượng. Tube Screamer (cũng có trong các biến thể khác như TS9 và TS10 và đã truyền cảm hứng cho hàng trăm bản sao) sẽ không cung cấp cho bạn âm thanh heavy metal, nhưng nó rất tuyệt cho nhạc blues rock hoặc để tăng thêm độ dày cho một bộ khuếch đại đã được overdrive. Một số người chơi, như Trey Anastasio của Phish, được biết đến là xếp chồng hai Tube Screamer thành một hàng để tạo ra độ bão hòa nhiều lớp.
- Klon Centaur . Bàn đạp này không còn được sản xuất nữa, nhưng có vô số bản sao trên thị trường, bao gồm J. Rockett Archer Icon và Wampler Tumnus. Giống như Tube Screamer, Klon sẽ không mang đến cho bạn âm thanh "nặng" đặc biệt. Nó chỉ đơn giản cung cấp phiên bản overdrive hơn của âm thanh trong trẻo tự nhiên của amp của bạn.
- Fulltone OCD . Nếu bạn muốn một pedal overdrive khá nặng, Fulltone OCD là một lựa chọn tuyệt vời. Nó có âm thanh tối hơn một chút so với nhiều overdrive khác, nghĩa là bạn sẽ có âm thanh tập trung vào âm trầm hơn so với Tube Screamer hoặc Klon.
- J. Rockett Blue Note . Nếu bạn thích nhạc blues mạnh mẽ, hãy thử J. Rockett Blue note để có chút âm thanh mạnh mẽ giúp guitar của bạn nổi bật nhưng không lấn át các thành viên còn lại trong ban nhạc.
Một số nghệ sĩ dùng overdrive pedal để boost ( tăng cường) cho amp bằng cách vặn volume overdrive mức tối đa và gain overdrive mức khá thấp, trong khi trên amp, vặn núm gain trên amp mức vừa hoặc khá cao. Mục đích của việc làm này là để có thể dùng gain của amp nhưng có thể đổi màu của tone như khi dùng Tube Screamer, hoặc nếu chỉ muốn amp có thêm gain mà không làm thay đổi quá nhiều màu sắc của tone thì có thể dùng transparent pedal như Klon.
# Pedal distortion nào tốt nhất?
Theo nguyên tắc chung, pedal distortion có phần khắc nghiệt hơn pedal overdrive và thực sự chỉ được sử dụng trong các ứng dụng hard rock và heavy metal. Một số loại distortion nổi tiếng bao gồm:
- Boss DS-1 . Pedal màu cam này thường được mô tả là một trong những pedal distortion đầu tiên và vẫn là một trong những mẫu giá cả phải chăng nhất trong danh mục. Âm thanh mạnh mẽ của nó không dành cho tất cả mọi người, nhưng bạn sẽ nghe thấy nó trong tất cả các loại bản thu. Kurt Cobain là người dùng nổi tiếng; DS-1 xuất hiện trong Nevermind của Nirvana .
- ProCo RAT . Đây là một pedal distortion khác được nghe thấy ở khắp mọi nơi, đặc biệt là trong nhạc indie rock. RAT cũng dữ dội như loài động vật mà nó được đặt tên theo, và nó sẽ cho phép cây đàn guitar của bạn cắt xuyên qua bản phối như một con dao găm.
- MXR Distortion + . Độ méo tiếng nhẹ hơn DS-1 hoặc RAT. Pedal MXR này được biết đến vì chỉ có hai nút điều khiển: volume đầu ra và gain.
# Pedal Fuzz nào tốt nhất?
Pedal fuzz sử dụng cắt xén độ méo tiếng cực độ để biến tín hiệu âm thanh của bạn thành thứ về cơ bản là sóng vuông. Điều này tạo ra lượng bão hòa hài hòa lớn, nhưng lại làm giảm cường độ của âm cơ bản—theo thuật ngữ âm thanh, tức là nốt mà bạn thực sự đang chơi. Vì vậy, nếu bạn chơi nốt C4 qua pedal fuzz, bạn sẽ nghe thấy một số âm bội hài hòa mà nốt đó tạo ra, đặc biệt là C5 và G5. Nhưng trớ trêu thay, bạn sẽ không nghe thấy âm C4 mà bạn chơi to như khi bạn sử dụng pedal overdrive thông thường.
Vì lý do này, pedal fuzz thường là tốt nhất cho guitar rhythm, nơi bạn không phải cắt qua bản phối nhiều. Nếu bạn muốn chơi guitar chính fuzz, hãy thử ghép fuzz với pedal EQ để tăng tần số trung. Hoặc sử dụng pedal overdrive để nhấn mạnh tần số trung. Tube Screamer và Klon Centaur đều tuyệt vời trong việc này.
Một số pedal fuzz nổi tiếng bao gồm:
- Electro-Harmonix Big Muff Pi . Đây là pedal fuzz tinh túy, được mọi người từ David Gilmour đến Billy Corgan sử dụng.
- Dunlop JHF1 Fuzz Face . Bàn đạp tròn này nổi tiếng với một người dùng rất cụ thể: Jimi Hendrix. Nếu bạn muốn có âm thanh của Jimi, Fuzz Face nên có trên bộ sưu tập của bạn.
- ZVexx Fuzz Factory . Nếu mục tiêu của bạn là có được fuzz hoang dã nhất, cực đoan nhất có thể, ZVexx Fuzz Factory có thể là lựa chọn tốt nhất của bạn. Với rất nhiều tiếng ồn cho một pedal nhỏ này, pedal này tràn ngập sự bão hòa.